เมื่อวันที่ 20 สิงหาคม 2020 อะเลคเซย์ นาวัลนืย ผู้นำฝ่ายค้านต่อวลาดีมีร์ ปูติน ถูกวางยาพิษและอยู่ในอาการสาหัสขณะกำลังเดินทางโดยเครื่องบินจากตอมสค์ไปมอสโก[9] เขาได้รับการขนส่งเพื่อไปรักษาที่เบอร์ลิน และออกจากโรงพยาบาลในวันที่ 22 กันยายน 2020[10][11][12] สารพิษที่ใช้ซึ่งคือสารพิษประสาทโนวิช็อกได้รับการยืนยันอย่างเป็นทางการโดยองค์การเพื่อการป้องกันการใช้อาวุธเคมี (OPCW)[13][14] ถึงแม้ทางรัฐบาลที่เครมลินจะปฏิเสธส่วนรู้เห็นในการลอบวางยาพิษนี้[15] สหภาพยุโรปและสหราชอาณาจักรได้ตอบสนองโดยการคว่ำบาตรเจ้าหน้าที่ระดับสูงหกคนของรัสเซียและสถาบันเคมีของรัฐหนึ่งแห่ง[16][17] นาวัลนืยกล่าวโทษวลาดีมีร์ ปูติน ว่าเป็นผู้บงการการวางยาพิษเขาในครั้งนี้[18] จากการทำข่าวเชิงสอบสวนของเบลลิงคัต แลถ ดิอินไซเดอร์ เสนอว่าสารพิษที่ใช้นั้นเป็นของเอฟเอสบี[19]

ในวันที่ 17 มกราคม 2021 นาวัลนืยเดินทางกลับสู่ประเทศรัสเซีย และถูกจับกุมทันทีเมื่ออากาศยานลงจอดในประเทศด้วยโทษความผิดที่หมดอายุความไปแล้ว[20] ก่อนนาวัลนืยจะเดินทางกลับมา หน่วยงานทัณฑ์แห่งรัสเซีย (FSIN) ได้ระบุว่านาวัลนืยจะถูกกักขังทันทีเมื่อเขาเดินทางมาถึงรัสเซีย[21] จากความผิดเมื่อปี 2014 ที่ซึ่งนาวัลนืยมีความผิดใน คดีอีฟโรเขอร์ ที่ซึ่งนาวัลนืยระบุว่าเป็นคดีที่มีเบื้องหลังคือการเมือง ในปี 2017 ศาลสิทธิมนุษยชนยุโรประบุว่าการตัดสินคดีต่อนาวัลนืยนั้นเป็นไปโดนลยไม่ชอบธรรม[22][23]

ในวันที่ 18 มกราคม ศาลมีคำสั่งให้กักขังนาวัลนืยไปจนถึง 15 กุมภาพันธ์ สำหรับความผิดฐานละเมิดทัณฑ์บน มีการตั้งศาลเฉพาะกิจขึ้นมาในสถานีตำรวจที่นาวัลนืยถูกหน่วงเหนี่ยวไว้ การรับฟังคำตัดสินอีกรอบจะมีขึ้นในวันที่ 29 มกราคม เพื่อตัดสินความผิดเดิมของเขาว่าอาจจะเปลี่ยนโทษเป็นการจำคุกแทนการลงทัณฑ์บนแต่เดิม[24] นาวัลนืยเรียกการตัดสินคดีนี้ว่า "ป่าเถื่อนสิ้นดี" และเขายังชักจูงให้ประชาชนออกมาเรียกร้องเพื่อความยุติธรรม จนนำไปสู่การชุมนุมประท้วงทั่วประเทศในวันที่ 23 มกราคม[25]

นอกจากนี้ เมื่อ 19 มกราคม สารคดีเชิงสอบสวนของนาวัลนืยร่วมกับมูลนิธิต่อต้านการทุจริตของเขา อะพาเลซฟอร์ปูติน: เดอะสตอรีออฟเดอะบิกเจสท์ไบรบ์ ได้ถูกเผยแพร่ เนื้อหาใจความเกี่ยวกับการคอร์รัปชั่นของปูติน วิดีโอนี้ยิ่งทำให้มีผู้ออกมาประท้วงมากยิ่งขึ้น[26] วิดีโอมียอดชมมากกว่า 60 ล้านครั้งบนยูทูบ ก่อนการประท้วงจะเริ่มต้น[27]